KLEIN AVONDROOD (DEILEPHILA PORCELLUS)

Het klein avondrood is een vrij kleine pijlstaart met rozerode en geelbruine vleugels met olijfgroene dwarslijnen. De vlinders zijn goed tot redelijk goed te herkennen.

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt in de duinen en lokaal op de zandgronden in het binnenland voor. RL: kwetsbaar.

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 21-25 mm. De enige relatief kleine pijlstaart met rozerode en geelbruine vleugels. Over de voorvleugel lopen een aantal licht gebogen olijfgroene dwarslijnen, die vooral bij de voorrand zichtbaar zijn.

Kenmerken rups

Tot 60 mm; lichaam lichtgrijs of in sommige gevallen groen, sterk gespikkeld en getekend met zwarte schrapjes; segment vier en vijf elk met een paar ronde, wit geringde, bleekpaarse ‘oogvlekken’ op de rugzijde; segment elf met een klein bultje in plaats van een hoorntje; kop grijsachtig zwart. De jonge rupsen zijn groen.

Gelijkende soorten vlinder

Het groot avondrood (D. elpenor) is groter, minder geel van kleur en heeft een duidelijke rozerode lengtestreep over het achterlijf.

Gelijkende soorten rups

Wingerdpijlstaart (Hippotion celerio) en groot avondrood (Deilephila elpenor).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Levenscyclus

Rups: juni-september. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag in de strooisellaag aan de voet van de waardplant. De soort overwintert als pop in een losse cocon in de strooisellaag.

Waardplanten

Diverse soorten walstro.

Habitat

Vooral open gebieden met een korte grasvegetatie, waaronder kalkgraslanden, heiden, duinen en vochtige graslanden.

Vliegtijd en gedrag

Begin mei-half augustus in één generatie. Soms worden verse vlinders overdag rustend aangetroffen. De vlinders vliegen vanaf de schemering en bezoeken bloemen van onder andere slangenkruid, kamperfoelie en rododendron waaruit ze al vliegend nectar zuigen. Ze komen op licht, soms tamelijk vroeg in de nacht.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Nagenoeg beperkt tot de duinen, waar de soort lokaal algemeen is; recent ook waargenomen aan de Maas in Limburg. In Wallonië wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas, met name in de kalkstreek.

Mondiaal

Europa met uitzondering van Noord-Scandinavië en Noord-Rusland. Naar het zuiden tot Noord-Spanje, Sardinië, Corsica, Sicilië en Kreta. Ook een geïsoleerde bezetting in de Atlas van Marokko en in Oost-Algerije. Naar het oosten tot de Zwarte Zee en de Kapische Zee.

Bron: vlinderstichting